طی دوران حکومت جمهوری اسلامی ایران مجمع عمومی سازمان ملل بجز یکی دو سال، تقریباً همه ساله قطعنامهای در مورد نقض حقوق بشر بوسیلهی حکومت جمهوری اسلامی صادر کرده است. در آخرین قطعنامهی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به شمارهی A/RES/64/176 که در فروردین ماه ۱۳۸۹ منتشر شد، این مجمع ایران را در بسیاری موارد محکوم کرد. از جمله در برخورد دولت با معترضان نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸). حکومت جمهوری اسلامی ایران به صورت سختگیرانهای آزادیهای مدنی از جمله آزادی سخنرانی، مطبوعات، تجمعات، انجمنها و آزادیهای شخصی را زیر پا میگذارد و در مسیر آزادیهای مذهبی نیز مانع ایجاد کرده است
انتخابات آزاد
ایران به عنوان عضو کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی متعهد است بدون هیچ محدودیت بی دلیلی به شهروندانش این امکان را بدهد که به عنوان نامزد از فرصتهای برابر برای رقابت در انتخابات برخوردار باشند. این کنوانسیون کشورهای عضو را ملزم به تضمین بیان آزادانه اراده انتخاب کنندگان میکند. در سیستم انخاباتی ایران صلاحیت کاندیداها باید مورد ارزیابی وزارت کشور و شورای نگهبان که متشکل از ۶فقیه که توسط علی خامنه ای رهبر ایران منصوب و ۶حقوقدان که توسط رییس قوه قضائیه منصوب رهبر به مجلس معرفی میشوند، قرار گیرد.این شورا باید صلاحیت کاندیدها را از جهت التزام عملی به اسلام احراز کند.مجلس هشتم
در ژانویه ۲۰۰۸ وزارت کشور ایران درخواست بیش از ۲۰۰۰ تن از ۷۵۹۷ متقاضی نامزدی هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی را رد کرد. وزارت کشور دلایل رد صلاحیت آنها مواردی از جمله «سوء شهرت در محل سکونت»، «توهین به مقدسات اسلامی»، «اقدام علیه دولت» بر شمرد.اکثر نامزدهای رد صلاحیت شده با گروههای اصلاح طلب بخصوص گروههای نزدیک به محمد خاتمی مرتبط بودند. اکثریت نامزدهای تایید شده را افراد موسوم به اصولگرا تشکیل میدادند.آزادی بیان
در ایران قوانین و دستورالعمل هایی چون مواد ۵۱۳ و ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی باعث تحمیل مجازات در حوزه بیان آزادانه افکار میشود همچنین ابهامات مربوط به قوانین امنیتی چون مواد ۵۱۰،۶۱۰ و ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی محدودیت هایی در زمینه برخورداری از حق برگزاری تجمعات و گردهماییهای مسالمت آمیز ایجاد میکند]زندانیان سیاسی
محمد خاتمی، رییس جمهور وقت ایران در سال ۲۰۰۴ وجود زندانیان عقیدتی را در این کشور تایید کرد، تعداد زندانیان سیاسی در این کشور مشخص نیست ولی به گفته گروههای مخالف صدها نفر از ایرانیان به جرم ابراز عقیده و مخالفت با حکومت در زندان هستند در اوت ۲۰۰۶ دیده بان حقوق بشر از شکنجه و مرگ مشکوک فعال دانشجویی اکبر محمدی ابراز نگرانی کرد.قتلهای زنجیرهای
نوشتار اصلی: قتلهای زنجیرهای
در سال ۱۳۷۷ خورشیدی فاش شد که تعدادی از فعالین سیاسی ایران به وسیله اعضای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران به قتل رسیده اند اما وزارت اطلاعات طی اطلاعیهای عوامل قتلها را خودسر نامید.حقوق زنان
نوشتار اصلی: جنبش زنان در ایران
در اسفندماه سال ۱۳۸۵ روز زن در حالی سپری شد که تنها ۵ روز مانده به آن ۳۳ تن از فعالان حقوق زنان در ایران طی تجمعی آرام مقابل دادگاه انقلاب تهران بازداشت و به اوین منتقل شدند.بازداشت گروهی فعالان حقوق زنان واکنشهای اعتراضی گستردهای در داخل و خارج از ایران به دنبال داشت. لوئیز آربور کمیسیونر حقوق بشر سازمان ملل یکی از کسانی بود که به این دستگیری اعتراض کردحق فعالیت گروهها
مقامات جمهوری اسلامی اصرار دارند کارگران ایرانی مطالبات صنفی خود را از طریق «خانه کارگر» دنبال کنند، ولی کارگران اعتقاد دارند این تشکیلات جانبدارانه عمل میکند و در دفاع از حقوقشان بیشتر سیاست رسمی را به اجرا می گذارد. کارگران ایران خود اتحادیههای مستقل در صنایع مختلف سراسر کشور ایجاد کرده اند که به علت نارضایتی کارگران، از وضعیت نامناسب اقتصادی کشور با استقبال شایان توجهی مواجه شده استسندیکای کارگران اتوبوسرانی
پس از آنکه ده تن از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه روز ۲۲ دسامبر ۲۰۰۵ به حکم دادستان تهران بازداشت شدند، درشامگاه شنبه ۲۴ دسامبر ۲۰۰۵، بیش از ۱۲۰۰ راننده مناطق ۶، ۱۰ و ۸ شهر تهران، دست به اعتراض زدند و کارکنان شیفت روز بعد نیز به آنها ملحق شدند.شماری از کارکنان فنی نیز سرکار نرفتند. پس از این حادثه در ۲۸ ژانویه ۲۰۰۶ ماموران ضد شورش جمهوری اسلامی ایران با دستگیری شماری از اعضا سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران سعی کرده اند مانع از اعتصاب آنها شوند.این افراد خواستار آزادی منصور اسانلو، رئیس هیئت مدیره سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران بودند.اسانلو در پی اعتراضهای صنفی بازداشت شد و بیش از هفت ماه در زندان به سر برد.معلمان
درمارس ۲۰۰۷، معلمین تظاهراتی در شهرهای مختلف ایران را برای برابری حقوق و مزایا با سایر مشاغل دولتی در «نظام هماهنگ پرداخت» سازماندهی کردند. در ۳ مارس ۲۰۰۷، معملین در تهران تجمع مسالمت آمیزی دراعتراض به بی توجهی حکومت جمهوری اسلامی به حقوق و مزایای معملین در مقابل مجلس براه انداختند. این تظاهرات به مدت دوهفته ادامه یافت تا آنکه در ۱۳ مارس پلیس ضد شورش و نیروهای امنیتی صدها تن از معلمین معترض رادستگیر کردند. این دستگیریها تا نیمه آوریل ادامه یافتاقلیتهای قومی و مذهبی
بیش از ۴۹ درصد از جمعیت ایران را اقلیتهای قومی تشکیل میدهند. قانون اساسی به همهٔ اقلیتهای قومی حقوق برابر داده و اجازه میدهد زبان اقلیتها در رسانهها و مدارس و برنامههای هفتگی رادیو تلویزیونی به کار برده شود. با این حال اقلیتهای زبانی هیچگاه اجازه استفاده از زبانهای خود را در مدارس نداشتهاند. تعداد اندکی از گروههای اقلیت خواستار جدایی بودند. در عوض، آنها از تبعیض اقتصادی و سیاسی شکایت داشتند. رادیو تلویزیون دولتی برنامههایی به زبانهای مختلف قومی پخش میکند.آذریها
آذریها تقریبا یک چهارم جمعیت کشور ایران را تشکیل میدهند و به خوبی در دولت و جامعه ادغام شدهاند، علی خامنه ای رهبر ایران نصف آذری هستند. با این همه، آذریها همواره نسبت به تبعیض قومی و زبانی، از جمله ممنوعیت تدریس زبان آذری در مدارس، آزار و اذیت فعالان سیاسی آذری، و تغییر نامهای جغرافیایی آذری اعتراض داشتهانددر مه ۲۰۰۷ تظاهرات گستردهای در شهرهای آذری زبان ایران در اعتراض به کاریکاتور روزنامه ایران برگزارشد که منجر به دستگیری ۳۰۰ نفر و کشته شدن ۴ نفر از از تظاهرات کنندگان شد. مقامات حکومت ایران عوامل این تظاهرات را به اسرائیل مربوط دانستند. عباس بنایی کاظمی به جرم شرکت در این تظاهرات به ۱۶ ماه زندان محکوم شد.
کردها
در مارس ۲۰۰۶ درگیری کردها با نیروی انتظامی به کشته شدن سه نفر و دستگیری ۲۵۰ نفر منجر شد. درگیری هایی نیز در ژوئن ۲۰۰۵ اتفاق افتاد، و تظاهرات و اعتصاباتی در ژوئیه و اوت ۲۰۰۵ به دنبال کشته شدن یکی از فعالان کرد به دست نیروهای امنیتی رخ داد. به گفته دیده بان حقوق بشر و منابع دیگر، نیروهای امنیتی حداقل ۱۷ نفر را کشتند و تعداد زیاد دیگری را دستگیر کردندقوم عرب
پس از ۳ انفجار در سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ دراستان خوزستان ایران، دادگاه انقلاب با صدور حکمی، اعدام ۱۱ نفر از افراد عرب را در رابطه با بمب گذاریها اعلام داشت. دولت نیروها و دولتهای خارجی را مسئول این خشونتها دانست. برخی از فعالین حقوق بشر اعلام کرده اند که متهمین انفجارها محاکمه منصفانهای نداشتند.بهاییان
نوشتار اصلی: بهایی ستیزی
یران آیین بهاییت را به عنوان انحراف از اسلام و ارتداد
میداند و بر خلاف ادیان مسیحیت، یهود وزرتشتی، آن را به رسمیت
نمیشناسد. بهاییها در ایران نمیتوانند آزادانه و بدون مزاحمت اعمال
مذهبی خود را در محیطهای عمومی انجام دهند. تحصیلاتحکومت ایران تا سال ۱۳۸۳ داوطلبان کنکور سراسری را موظف میکرد تا اعتقادات مذهبیشان را اعلام کنند. در فرم مربوط به ثبت نام فقط گزینههای اسلام، یهود، مسیحیت و زرتشت قرار داده شده بود در نتیجه افراد بهایی فاقد صلاحیت برای تحصیل در دانشگاهها بودند. پس از اینکه این شرط در سال ۱۳۸۳ منتفی شد، دانشجویان بهایی توانستند در کنکور شرکت کنند اما آنها در مراحل بعدی پذیرش و ثبت نام رد شدند تا اینکه در سال ۱۳۸۶ بیش از ۲۰۰ دانش آموز بهایی اجازه یافتند تا در دانشگاههای دولتی تحصیل کنند۰
دستگیری
در روز چهارشنبه ۱۴ مه ۲۰۰۸ شش نفر از گروه یاران که به امور جامعه بهاییان در ایران رسیدگی میکنند بازداشت شدند این اتفاق در ادامه دستگیری مهوش ثابت یکی دیگر از یاران ایران (گروه جایگزین محفل ملی ایران پس از تعطیلی نظام اداری بهائی به دستور حکومت جمهوری اسلامی ایران)، در اسفند ماه ۱۳۸۶ صورت گرفت. کمیسیون بینالمللی آزادی ادیان در ایالات متحده آمریکا این عمل جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرد آمریکا، کانادا و اتحادیه اروپا این اقدام نظام جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده و خواستار توقف آزار و اذیت بهائیان در ایران شدند.یهودیان
نوشتار اصلی: یهودی ستیزی
فدراسیون یهودیان ایرانی–آمریکایی، اعلام کرده است که مقامات ایرانی هیچ
اطلاعاتی را درباره ۱۱ مرد یهودی که در ۱۹۹۴ و ۱۹۹۷ ناپدید شدند، نداده
اندنظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران کودکان یهودی را در استفاده از کتب غیر مذهبی یهودی محدود میکند و مدارس یهودی را ملزم به باز نگهداشتن مدارس در روز شنبه میکند. در مورد سطح ترقی یهودیان از نظر مشاغل تخصصی و بویژه در دستگاه دولت محدودیتهایی وجود دارد.
اعدام
اعدامهای سیاسی
پس از انقلاب ۱۳۵۷ تعدادی ازسرکردهای وابسته به زمام حکومت سلطه شاه اعدام شدند همچنین در تابستان ۱۳۶۷ - ۱۳۶۰ دهها هزار از افراد گروهها و و سازمان های مخالف رژیم جمهوری اسلامی ایران اعدام شدنداعدامهای کیفری
سازمان عفو بینالملل در گزارشی اعلام کرد که در سال ۲۰۰۷ حداقل ۲۴ نفر در هر هفته اعدام و بیش از ۶۴ نفر محکوم به مرگ شده اند، و ایران با ۳۱۷ اعدام در این سال، رتبه دوم را در این زمینه دارد.
بر اساس قوانین اخوندی که در ایران اجرا میشود، همجنسگرایان در صورت اثبات همجنس گرایی با مجازات اعدام مواجه میشوند و قاضی میتواند از میان پنج روش ازجمله پرتاب مجرم از بلندی یا خراب کردن دیوار بر سر وی، نحوه اعدام مجرم را انتخاب کند.استفاده از این گونه روشها پس از انقلاب ۱۳۵۷ گزارش نشده است، اما یک مرد در استان قزوین به اتهام زنا سنگسار شد
حقوق کودکان
ایران در سال ۱۹۹۴ میلادی به جمع امضا کنندگان کنوانسیون حقوق کودک پیوست. اما برخی قوانین موجود ایران هنوز با این کنوانسیون مغایرت دارداعدام جوانان
اعدام جوانان زیر ۱۸ ساله که طبق کنواسیون حقوق بشر که رژیم اخوندی خود را به ظاهر متعهد به آن میداند علنا آن را بارهها نقص کرده است
در سال ۱۳۸۷ در جمهوری اسلامی ایران ، ۷۰ تا ۸۰ کودک مجرم در انتظار اعدام به سر میبردند.در سال ۲۰۰۵ یک دختر شانزده ساله به اتهام آنچه « روابط جنسی نامشروع» خوانده شد، درملاء عام در شهرستان نکا اعدام شد
تجاوز و تعرض جنسی به کودکان
کار اجباری کودکان
محروم بودن کودکان از تحصیل
نبود تسهیلات رفاه اجتماعی کودکان
نبود سر پناه برای کودکان خیابانی بیسرپرست